ارزیابی کارایی انرژی در صنعت پتروشیمی کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد اقتصاد انرژی، دانشگاه صنعت آب و برق تهران (شهید عباسپور)

2 دانشیار دانشگاه بوعلی سینا همدان

3 استادیار دانشگاه تربیت مدرس تهران

4 کارشناس ارشد علوم اقتصادی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران

چکیده

در تحقیق حاضر کارایی فنی و کارایی انرژی (به عنوان یک نهاده خاص) صنعت پتروشیمی کشور طی سال‌های 1387-1373، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده­ها مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است. در این مطالعه هر سال به عنوان یک واحد تصمیم گیرنده (DMU) در نظر گرفته شده است که در آن کارایی فنی و کارایی انرژی صنعت پتروشیمی در سال‌های مختلف با هم مقایسه شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که طی دوره مذکور، کارایی فنی صنعت پتروشیمی 717/0 و کارایی انرژی این صنعت 688/0 بوده است و در نتیجه در این صنعت به طور نسبی 31 درصد در زمینه مصرف انرژی طی سال‌های مورد مطالعه اتلاف انرژی صورت گرفته است. همچنین نتایج نشان داد که طی سنوات مورد مطالعه، صنعت پتروشیمی در سال‌های 1373، 1378 و 1379 با داشتن کارایی نسبی واحد، در مقایسه با دیگر سال‌ها از بالاترین کارایی فنی و همچنین کارایی انرژی برخوردار بوده است و در مقابل در سال‌های 1375، 1381 و 1387 پایین‌ترین کارایی فنی و کارایی انرژی را طی دوره داشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Energy efficiency analysis in the petrochemical industry of Iran

نویسندگان [English]

  • Sohrab Garavand 1
  • Nader Mehregan 2
  • Hossien Sadegh 3
  • Mojtaba Malekshahi 4
1 MSC of Energy Economics, Power and Water University of Technology (Shahid Abbaspur)
2 Associate Professor in Economics, Department of Economics, Bu- Ali Sina University, Hamedan, Iran.
3 Assistant Professor in Economics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
4 MSC of Economic Sciences, Institute For Humanities and Caltural Studies, Tehran, Iran.
چکیده [English]

 
In this study, technical efficiency and energy efficiency (as a particular input) in the petrochemical industry of Iran is evaluated by using Data Envelopment Analysis method during years 1313-1381. In this study, each year is considered as a DMU that the technical efficiency and energy efficiency is compared with the petrochemical industry in the different years. The results show that, during time period in this study, technical efficiency for petrochemical industry is 01111 and for energy is 01288. These results mean that in the petrochemical industry in during the study time period, about 0131 of energy has been wasted relatively. The conclusions also show that, the efficiency in petrochemical industry and also energy efficiency are relatively high in the years 1313, 1318 and 1312, but they are low for the years 1315, 1381 and 1381.

کلیدواژه‌ها [English]

  • data envelopment analysis
  • Energy Efficiency
  • petrochemical industry

مراجع

  1. منابع و مأخذ

    الف: منابع و مأخذ فارسی

    1. احمدوند، محمد. میرمظاهری، مهدی. و ادیبی، کمال (1386). "فرصت­ها و تهدیدهای صنعت پتروشیمی ایران". فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین 10: 111-86.
    2. امامی میبدی، علی (1384). اصول اندازه­گیری کارایی و بهره­وری، تهران، انتشارات موسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی، چاپ دوم.
    3. امامی میبدی، علی (1387). "اندازه­گیری کارایی فنی و بهره­وری پالایشگاه­های نفت ایران". فصل­نامه­ی مطالعات اقتصاد انرژی 5(17): 56-31.
    4. پورکاظمی، محمد حسین. (1385) "ارزیابی کارایی مجتمع­های صنایع پتروشیمی ایران با استفاده از تحلیل پوششی داده­ها". فصلنامه پیک نور 4(2): 45-35.
    5. حقیقت پژوه، حمیدرضا (آذر ماه 1390). "سهم ایران از صنعت پتروشیمی جهان تا سال 2025". مجله دانش نفت.

    www.daneshenaft.ir/cvid/225/content/5671/default.aspx

    1. حیدری، ابراهیم. و صادقی، حسین (1384). "تخمین کارایی انرژی در بخش صنعت ایران در قالب تابع تقاضای تعدیل جزئی". مجله تحقیقات اقتصادی 68: 200-179.
    2. رزم آرا، عالیه. و لطفی­پور، محمدرضا (1385). "ارزیابی کارایی تکنیکی و روند بهره­وری در صنایع ایران". مجله دانش و توسعه 18: 78-55.
    3. روابط عمومی شرکت ملی صنایع پتروشیمی (نیمه دوم 1386). "عصر نوین پتروشیمی". نشریه پیام پتروشیمی.

    www.nipna.ir/nipna_content/fa/payamepetroshimi/862.pdf

    1. دفتر مرکز پژوهش­های زیربنایی مجلس شورای اسلامی (1383). "نقش فناوری در تولید و عرضه محصولات پتروشیمی".                     rc.majlis.ir/m/report/download/731080‏ www.
    2. سهیلی، کیومرث (1386). "بررسی تقاضای بلندمدت انرژی در صنعت انرژی­بر پتروشیمی". ششمین همایش ملی انرژی.
    3. شکیبایی، علیرضا (1381). اقتصاد انرژی، انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان، چاپ اول.
    4. فتحی هفشجانی، کیامرث (1383). "توسعه مدل پویای تحلیل پوششی داده­ها برای ارزیابی واحدهای تصمیم گیری". دومین کنفرانس بین المللی مدیریت.
    5. فلاح، محمد حسین (پاییز 1389). بررسی اجزای کارایی در صنعت نساجی، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی­سینا همدان.
    6. فقیه نصیری، مرجان. و دیگران (1389). "مقایسه کارایی سرپرستی­های پست بانک ایران با استفاده از دو روش پارامتری و ناپارامتری". پژوهشنامه علوم اقتصادی دانشگاه مازندران 2: 174-151.
    7. مجله علمی – پژوهشی اقتصاد انرژی (آذر ماه 1388). "راهکارهای کاهش مصرف سوخت در صنعت پتروشیمی". 121: 51-47.
    8. مرکز آمار ایران، سالنامه آماری ده نفر کارکن و بیشتر، سال های 1371 تا 1386.
    9. مهرگان، نادر و عباسیان، عزت الله (1386). "اندازه­گیری بهره­وری عوامل تولید بخش­های اقتصادی کشور به روش تحلیل پوششی داده­ها". مجله تحقیقات اقتصادی 78: 176-153.
    10. میرزایی، سید محمدعلی. و نادریان، محمد امین (1385). "آسیب شناسی برنامه­های صرفه­جویی در مصرف انرژی در ایران". فصلنامه بررسی­های اقتصاد انرژی 6: 44-22.
    11. یاوری، کاظم. و فیروزان سرنقی، توحید (1389). "ارزیابی هزینه­های قیمت انرژی در صنایع بزرگ نساجی کشور". مجله سیاست گذاری اقتصادی 2: 58-37.

     

    ب: منابع و مآخذ لاتین

    1. A. O. Aderemi, M. O. Ilori, H. O. Aderemi and J. F. K. Akinbami, (2009). “Assessment of Electrical Energy Use Efficiency in Nigeria Food Industry”. African Journal of Food Science 3: 206-216.
    2. Ang, B.W., Zhang, F.Q., (2000). “A Survey of Index Decomposition Analysis in Energy and Environmental Studies”. The Energy Journal 25: 1149-1176.
    3. Boyd, G.A., Pang, J.X., (2000). “Estimating the Linkage between Energy Efficiency and Productivity”. Journal of Energy Policy 28: 289–296.
    4. Boyd, G.A., Roop, J.M., 2004. “A Note on the Fisher Ideal Index Decomposition for Structural Change in Energy Intensity". The Energy Journal 25: 87–101.
    5. Boyd, G.A., Hanson, D.A., Sterner, T. (1988). “Decomposition of Changes in Energy Intensity—a Comparison of the Divisia Index and other Methods”. Journal of Energy Economics 10: 309–312.
    6. C.L.P.Martinez, P. (2011). “Energy Efficiency Development in German and Colombia Non-Energy-Intensive Sectors: a Non-Parametric Analysis”. Journal of Energy Efficiency 4: 115-131.
    7. K.Mukherje (2008). “Energy Use Efficiency in U.S Manufacturing: A Nonparametric Analysis”. Journal of Energy Economics 30: 76–96.
    8. Sabuj, K .M, s. Madheswaran (2009). “Measuring Energy Use Efficiency in Presence of Undesirable Output: An Application of Data Envelopment Analysis (DEA) to Indian Cement Industry”. Bangalore Institute for Social and Economic Change 2010, Bangalore.
    9. P.Grosch (2008). “Measuring Residential Energy Efficiency Improvements with DEA”. Ruhr Economic Papers 60: 3-24.
    10. Ray, S.C., (2004). Data Envelopment Analysis: Theory and Techniques for Economics and Operations Research, Cambridge University Press, US.
    11. Thiry, B., Tulkens, H. (1992). “Allowing for Technical Inefficiency in Parametric Estimates of Production Functions”. Journal of Productivity Analysis 3: 45–66.
    12. Thompson, H. (2006). “The Applied Theory of Energy Substitution in Production”. Journal of Energy Economics 28: 410–425.
    13. Tulkens, H. VandenEeckaut, P. (1995). “Non-Parametric Efficiency, Progress, and Regress Measures for Panel Data: Methodological Aspects”. European Journal of Operational Research 80: 474–479.
    14. Walton, A.L. (1981). “Variations in the Substitutability of Energy and Nonenergy Inputs: the Case of the Middle Atlantic Region”. Journal of Regional Science 21: 411–420.
    15. Z. Chang, (2007). “DEA-Based Analysis of Energy Utilization Efficiency –Shanghai for Example”. Journal of Shanghai Finance University 3: 258-279.

     

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار