عقود اسلامی، تعمیق مالی و رشد اقتصادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای علوم اقتصادی

2 کارشناس ارشد علوم اقتصادی

چکیده

تعمیق مالی را می‌توان افزایش اندازه نظام مالی و نقش و نفوذ آن در اقتصاد تعریف نمود، که از طریق تقویت فعالیت نهادهای مالی آگاه و در نتیجه افزایش رقابت، عدم تقارن اطلاعاتی و هزینه‏های مبادلاتی را کاهش داده و سبب متنوع‏سازی ریسک می‏شود؛ که این امر به نوبه خود منجر به تخصیص بهینه سرمایه و در نهایت کارآیی و بهره‏وری می‏گردد. این مقاله به بررسی شاخص‏های تعمیق مالی در ایران می‏پردازد، همچنین ارتباط میان عقود اسلامی، تعمیق مالی و رشد اقتصادی را مورد بررسی قرار می‏دهد. عقود اسلامی این قابلیت را دارند تا از طریق ثبات مالی، مشارکت در سود و زیان، افزایش حجم پس‏انداز و سرمایه‏گذاری، رونق در بازارهای مالی، تنوع عقود اسلامی و تأمین مالی خرد با بهبود کارآیی تخصیص سرمایه، توسعه بنیان‏های تولیدی، تجهیز پس‏اندازهای کوچک و پراکنده و ابداعات تکنولوژیکی رشد اقتصادی را به صورت درون‏زا متأثر نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Financial Deepening, Islamic Contratcs and Economic Growt

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Feizpour 1
  • Hanie Fanoodi 2
  • Saba Mojtahedi 2
1 PhD of Economics
2 M. A. of Economics
چکیده [English]

Financial deepening can be defined as increasing the size of financial system and its role and influence in the economy, which can reduce asymmetric information and transaction costs and also help risk diversification by improving well-informed financial institutions and encourage competition. This, in turn, results in optimal allocation of capital and finally leads to efficiency and productivity. This article deals with the survey of financial deepening indicators in Iran. Furthermore, it investigates the relationship between financial deepening, Islamic contracts and economic growth. Islamic contarcts are able to affect endogenous economic growth by improving the efficiency of capital allocation, developing production infrastructures, mobilizing small and scattered savings and promoting technological innovations through their potentials in improving financial stability, enforcing profit-loss sharing, increasing savings and investment,prospering financial markets, diversifying financial instruments, and easing microfinance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Financial deepening
  • Usury-free banking
  • Islamic contarcts
  • Economic growth

مراجع

  1. الف: منابع و مآخذ فارسی

    1. انصاری، جعفر (1386). مبانی نظام مالی با نگرش اسلامی، تهران، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، چاپ اول.
    2. توتونچیان، ایرج (1379). پول و بانکداری اسلامی و مقایسه آن با نظام سرمایه داری، توانگران، چاپ اول.
    3. حشمتی مولایی، حسین (1383). "عوامل مؤثر بر توسعه مالی در نظام بانکداری ایران". پژوهشنامه اقتصادی 13: 88-55.
    4. خان، محسن. و میرآخور، عباس (1370). مطالعات نظری در بانکداری و مالیه اسلامی، تهران، مؤسسه بانکداری ایران، چاپ اول.
    5. خلعتبری، فیروزه (1371). مجموعه مفاهیم پولی، بانکی و بین‏المللی، انتشارات شباویز.
    6. دادگر، یدا... . و نظری، روح‏ا... (1388). "ارزیابی شاخص‌های توسعه مالی در ایران". اولین کنفرانس بین‏المللی توسعه نظام تأمین مالی در ایران، مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف: تهران، صفحات 35-1.
    7. سبحانی، حسن (1377). "بررسی ادله عدم حضور موثر نظام بانکی در بازارهای مالی". مجموعه مقالات هشتمین کنفرانس سیاست‏های پولی و ارزی مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، صفحات 372-363.
    8. صفوی، بیژن. و مجتهدی، سبا (1390). "تجزیه و تحلیل اثر سرمایه اجتماعی بر توسعه مالی در اقتصاد ایران طی سال‏های 1387-1363". مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس توسعه نظام تأمین مالی در ایران، مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف: تهران، صفحات 392-369.
    9. کمیجانی، اکبر. و نادعلی، محمد (1386). "بررسی رابطه علّی تعمیق مالی و رشد اقتصادی در ایران". پژوهشنامه بازرگانی 44: 47-23.
    10. منظور، داود. رحیمی، امیرمحمد. و محمدی، محسن (1387). "بانکداری اسلامی در رقابت با بانکداری متداول، موانع و چالش‏های پیش رو". نوزدهمین همایش بانکداری اسلامی، صفحات 403-385.
    11. موسویان، سیدعباس (1379). بانکدارى بدون ربا از نظریه تا عمل، مؤسسه فرهنگ و اندیشه معاصر.
    12. موسویان، سیدعباس (1386). ابزارهای مالی اسلامی (صکوک)، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
    13. میشکین، فردریک (1387). پول، ارز و بانکداری. علی جهانخانی و علی پارسائیان؛ تهران، انتشارات سمت، چاپ هفتم.
    14. نظیفی، فاطمه (1383). "توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران". پژوهشنامه اقتصادی 14: 130-97.
    15. هدایتی، علی اصغر. سفری، علی اصغر. و کلهر، حسن (1367). عملیات بانکی داخلی (تخصیص منابع)، انتشارات مرکز آموزش بانکداری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول.

     

    ب: منابع و مآخذ لاتین

    1. Abiad, A., Oomes, N., and Ueda, K. (2008). "The Quality Effect: Does Financial Liberalization Improve the Allocation of Capital". Journal of Development Economics 87: 270-282.
    2.  Al-Harran, S. (1996). "Islamic Finance Needs a New Paradigm". New Horizon 48: 7-9.
    3. Bank Indonesia. (2008). Financial Deepening to Support Monetary Stability and Sustainable Economic Growth, Published by The South East Asian Central Banks, Research and Training Centre (The SEACEN Centre).
    4. Beck, T., Demirgüç-Kunt, A. and Levine, R. (2000). "A New Database on the Structure and Development of the Financial Sector". The World Bank Economic Review 14(3): 597-605.
    5. Bencivenga, V. R. and Smith, B. D. (1991). "Financial Intermediation and Endogenous Growth". Review of Economic Studies 58: 195-209.
    6. Boyd, J. H. and Prescott, E. C. (1986). "Financial Intermediary-Coalitions". Journal of Economic Theory 38(2): 211-232.
    7. Chinn, M., and Ito, H. (2006). "What Matters for Financial Development? Capital Controls, Institutions, and Interactions". Journal of Development Economics 81: 163-92.
    8. Chortareas, G. E., Garza-García, J. G. and Girardone, C. (2011). "Financial Deepening and Bank Productivity in Latin America". The European Journal of Finance 17(9-10): 811-827.
    9. Cole, H. L., and Kocherlakota, N., (1998). "Zero Nominal Interest Rates: Why They’re Good And How To Get Them". Federal Reserve Bank of Minneapolis Quarterly Review 22: 2-10.
    10. Dhumale R., Sapcanin A. (1999). An Application of Islamic Banking Principles to Microfinace, Technical Note, A study bt yhe Regional Bureau for Arab States, UNDP, in cooperation with the Middle East and North Africa Region, World Bank.
    11. Diamond, D. W. (1984). "Financial Intermediation and Delegated Monitoring”. Review of Economic Studies, Wiley Blackwell, 51(3): 393-414.
    12. Ebrahim, M. S., and Hussain, S. (2010). "Financial Development and Asset Valuation: The Special Case of Real Estate". Journal of Banking & Finance 34: 150–162.
    13. Fergusson, L. (2006). "Institutions for Financial Development: What Are They and Where Do They Come From? ". Journal of Economic Surveys 20(1): 27-70.
    14. Ferro N. (2005). Value Trough Diversity: Microfinance and Islamic Finance and Global Banking, Milan, Italy, Fondazione Enrico Mattei.
    15. Fisman, R., and Love, I. (2003). "Trade Credit, Financial Intermediary Development, and Industry Growth". Journal of Finance 58(1): 353-374.
    16. Goaied, M and Sassi, S. (2010). "Financial Development and Economic Growth in the MENA Region: What about Islamic Banking Development". March 17th, 2010, EM Strasbourg Business School.
    17. Harrison, P., O. Sussman and J. Zeira. (1999). Finance and Growth: Theory and Evidence, Washington, DC, Federal Reserve Board (Division of Research and Statistics), mimeo.
    18. Hartmann, P., Heider, F., Papaioannou, E. and Duca, M. L. (2007). "The Role of Financial Markets and Innovation in Productivity and Growth in Europe". ECB Occasional Paper Series 72, European Central Bank: Bonn, Germany.
    19. Hiatt, S. R., and Woodworth, W. P. (2006). "Alleviating Poverty through Microfinance: Village Banking Outcomes in Central America". The Social Science Journal 43: 471–477.
    20. Honohan, P. (2003). "Financial Development, Growth and Poverty: How Close Are the Links? ". Based on a talk presented at the British Association Festival of Science, Salford University: Manchester, England, September, 8, 2003.
    21. Hsieh, C., and Klenow, P. (2007). "Misallocation and Manufacturing TFP in China and India". NBERWorking Paper 13290, National Bureau of Economic Research: Cambridge, USA.
    22. Ju, J. and Wei, S. J. (2007). "A Solution to the Two Paradoxes of International Capital Flows". NBER Working Paper No. 12668.
    23. King, R., and Levine, R. (1993). "Finance and Growth: Schumpeter Might Be Right". Quarterly Journal of Economics 108(3): 717–37.
    24. Levine, R., Loayza, N. and Beck, T. (2000). "Financial Intermediation and Growth: Causality and Causes". Journal of Monetary Economics 46(1): 31–77.
    25. Levine, R. and Zervos, S. (1998). "Stock Markets, Banks and Economic Growth". American Economic Review 88(3): 537-758.
    26. Merton, R. C. (1987). "A Simple Model of Capital Market Equilibrium with Incomplete Information". Journal of Finance 42: 483-510.
    27. Merton, R. C. and Bodie, Z. (1995). A Conceptual Framework for Analyzing the Financial Environment in the Global Financial System: A Functional Perspective, Eds.: Dwight, B., et al., MA: Harvard business School Press, Boston.
    28. Ndekwu E. G. (1998). "The Financial Systems Role in Resource Mobilization and investment: An Analysis of Financial Deepening in Nigeria’s Financial Sector". Institute of Social and Economic Research, Ibadan.
    29. Nieuwerburgh, S., Buelens, F. and Cuyvers, L. (2006). "Stock Market Development and Economic Growth in Belgium". Explorations in Economic History 43: 13-38.
    30. Nnanna, O. J. and Dogo, M. (1998). "Structural Reform, Monetary Policy and Financial Deepening: The Nigerian Experience". Economic and Financial Review 36(2): 1-29.
    31. Nzotta, S. M., and Okereke, E. J. (2009). "Financial Deepening and Economic Development of Nigeria: An Empirical Investigation". African Journal of Accounting, Economics, Finance and Banking Research 5(5): 52-66.
    32. Popiel, P. A. (1990). Developing Financial Markets, Washington, International Finance Corporation.
    33. Range M. (2004). Islamic Microfinance, RWTH Aachen University, Research Center of International Technical and Economical Cooperation, Faculty of Business Administration, a thesis under directions of Prof. Dr. W. Gocht.
    34. Restuccia, D., and Rogerson, R. (2007). "Policy Distortions and Aggregate Productivity with Heterogenous Plants". NBER Working Papers 13018, National Bureau of Economic Research: Cambridge, USA.
    35. Schmidt-Hebbel, K., and Serven, L. (2002). "Financial Liberalisation, Savings and Growth". A Paper Prepared for Presentation at the Banco de Mexico Conference on macroeconomic Stability, Financial Markets and Economic Development: Mexico.
    36. Segrado, C. (2005). Islamic Microfinance and Socially Responsible Investments, Meda Project, Microfinance at the University of Torino.
    37. Sharpe, S. A. (1990). "Asymmetric Information, Bank Lending, and Implicit Contracts: A Stylized Model of Customer Relationships". Journal of Finance 45(4): 1069-1087.
    38. Shaw, E. S. (1973). Financial Deepening in Economic Development, New York, Oxford University Press.
    39. Stiglitz, J. E., and Greenwald, B. (2003). Towards a Newparadigm in Monetary Economics, Cambridge, Cambridge University Press.
    40. Visco, I. (2007). "Financial Deepening and the Monetary Policy Transmission Mechanism". Speech by Mr Ignazio Visco, Deputy Director General of the Bank of Italy, at the IV Joint High-Level Eurosystem, Bank of Russia Seminar: Moscow, 10-12 October 2007.
    41. Wilson, C. (1979). An Infinite Horizon Model with Money, In: Green, J.R., Scheinkman, J. A. (Eds.), General Equilibrium, Growth, and Trade: Essays in Honor of Lionel McKenzie, New York, Academic Press.
    42. World Bank (1982). World Economic Report: The Case of Developing Countries, Washington DC.
    43. World Economic Forum, Davos (2010). Financial Development Report, New York, USA, USA Inc.
    44. Wurgler, J. (2000). "Financial Markets and the Allocation of Capital". Journal of Financial Economics 58: 187-214. 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار