بررسی توهّم مالی پیچیدگی ساختار درآمد دولت در اقتصاد ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مربی گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد بافت، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران

چکیده

بررسی علل و عوامل اثرگذار بر افزایش مخارج دولت یکی از موضوعات اساسی مالیه عمومی است. در این زمینه تئوری‌های بسیاری مطرح شده‌اند و به لحاظ تجربی در کشورهای مختلف مورد آزمون قرار گرفته‌اند. یکی از این تئوری‌ها، تئوری توهّم مالی است که افزایش مخارج دولت را به عدم ادراک صحیح شهروندان نسبت به متغیرهای مالی ارتباط می‌دهد. منابع ایجاد توهّم مالی معمولاً با پنج فرضیه اصلی توضیح داده می‌شود. یکی از این فرضیات، فرضیه پیچیدگی ساختار درآمد دولت است. بر اساس فرضیه پیچیدگی ساختار درآمد دولت، پیچیده‌‌ شدن سیستم درآمدی باعث می‌شود که شهروندان نتوانند قیمت مالیاتی کالاهای عمومی را به درستی تعیین کنند و این موضوع موجب کم ‌برآورد کردن بار مالیاتی برنامه‌های عمومی شده و در نتیجه باعث افزایش مخارج بخش عمومی می‌شود. در این پژوهش فرضیه پیچیدگی ساختار درآمد دولت در اقتصاد ایران در سال‌های 1394 - 1360 مورد آزمون قرار گرفت. به این منظور یک مدل تجربی با توجه به شرایط اقتصاد ایران تصریح شد. مدل تصریح شده با استفاده از روش‌های خودتوضیح برداری باوقفه‌های توزیعی (ARDL) و مدل تصحیح خطا (ECM) برآورد شد. بر طبق یافته‌های پژوهش، در اقتصاد ایران مؤدیان مالیاتی دچار توهّم مالی پیچیدگی ساختار مالیات نیستند و نیز توهّم مالی ناشی از ناملموس بودن مالیات‌ها مورد تأیید تجربی قرار نمی‌گیرد. همچنین نتایج نشان می‌دهد که افراد جامعه به علّت وجود درآمد نفتی در اقتصاد ایران تقاضای بیشتری برای مخارج دولت دارند و پیچیدگی سیستم مالیات علّت افزایش تقاضای مخارج عمومی در اقتصاد ایران نیست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Study of the Fiscal Illusion of the Revenue Complexity in Iran’s Economy

نویسنده [English]

  • Fozieh JeyhoonTabar
Lecturer, Department of Economics, Baft Higher Education Center, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
چکیده [English]

The study of the factors influencing the increase of government expenditures is one of the main issues of public finance. Many theories have been proposed in this regard and experimentally tested in different countries. One of these theories is that of fiscal illusion that links the increase in the government costs to citizens’ lack of true perception about fiscal variables. The sources of fiscal illusion are usually described with five main hypotheses. One of them is the hypothesis of the complexity of the structure of government revenues. According to this hypothesis, the complexity of the revenue system makes citizens unable to correctly determine the tax price of public goods. This makes taxpayers underestimate the tax burden for public programs and, thus, increases public spending. In this research, the hypothesis of the complexity of the government revenue structure in Iran's economy during the years 1982-2016 was tested. To this end, an experimental model was specified according to the conditions of the Iranian economy. The proposed model was estimated using Autoregressive Distributed Lags (ARDL) and Error Correction Model (ECM) methods. According to the research findings, in the Iranian economy, taxpayers do not have the fiscal illusion of the complexity of the tax structure, and the fiscal illusion of intangible taxes is not empirically validated. The results also show that, due to oil revenues, people in the society have a high demand for government spending, and the tax system complexity is not a reason for the increased demand for public expenditures in Iran’s economy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fiscal illusion
  • Revenue complexity
  • Iran’s economy
  • Government expenditures

مراجع

  1. تشکینی، احمد (1384). اقتصادسنجی کاربردی به کمک مایکروفیت، تهران، موسسه فرهنگی دیباگران.
  2. حاج‌امینی، مهدی. فلاحی، محمدعلی. احمدی شادمهری، محمدطاهر. و ناجی میدانی، علی‌اکبر (1396). "تأثیر ساختار کسری بودجه بر نقدینگی در اقتصاد ایران: رویکرد تابع واکنش بانک مرکزی". دوفصلنامه سیاست‌گذاری اقتصادی 9(17): 172-145.
  3. شمس‌الدینی، مصطفی. و شهرکی، جواد (1395). "بررسی عوامل مؤثر بر میزان درآمدهای مالیاتی در ایران". دوفصلنامه سیاست‌گذاری اقتصادی 8(15): 116- 77.
  4. مداح، مجید. جیحون‌تبار، فوزیه. و رضاپور، زهره (1393). "توهّم مالی و تقاضا برای مخارج دولت در اقتصاد ایران". تحقیقات اقتصادی ایران 49(4): 750- 729.
  5. مداح، مجید. صفری، سولماز. و صادقی، فرزانه (1395). "ارتباط توهّم مالی و اقتصاد سایه‌ای در ایران". فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی 24(78): 144- 121.
  6. مداح، مجید. و صادقی، فرزانه (1392). "بررسی روند توهّم مالی در اقتصاد ایران (رهیافت مدل شاخص‌های چندگانه- علل چندگانه)". فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق) 10(3): 113-85..
  7. مداح، مجید. و فراهتی، محبوبه (1395). "تحلیل تجربی توهم مالی در ایران (با تأکید بر نقش مالیات‌های غیرمستقیم". پژوهشنامه مالیات 29(77): 96-67.
    1. Abbott, A. & Jones, P. (2015). "Fiscal Illusion and Cyclical Government Expenditure: State Government Expenditure in the United States". Scottish Journal of Political Economy doi:10.1111/sjpe.12095.
    2. Baker, S.H. (1983). "The Determinants of Median Voter Tax Liability: An Empirical Test of the Fiscal Illusion Hypothesis". Public Finance Quarterly 11: 95-108.
    3. Bergstrom, T.C. & Goodman, R.P. (1973). "Private Demands for Public Goods". American Economic Review 63: 280-296.
    4. Breeden, C.H. & Hunter, W.J. (1985). "Tax Revenue and Tax Structure". Public Finance Quarterly 13: 216-224.
    5. Buchanan, J.M. (1967). Public Finance in Democratic Process: Fiscal Institutions and Individual Choice, Chapel Hill: University of North Carolina Press.
    6. Buchanan, J.M. (1967). The Fiscal Illusion. In Public Finance in Democratic Process: Fiscal Institutions and Individual Choice, Chapel Hill: University of North Carolina Press.
    7. Buehn, A. Dell’Anno, R. & Schneider, F. (2012). "Fiscal Illusion and the Shadow Economy: Two Sides of the Same Coin?". MPRA Paper (42531).
    8. Carroll, D.A. (2005). "Are State Governments Prepared for Fiscal Crises? A Look at Revenue Diversification during the 1990s". Public Finance Review 33: 603-633.
    9. Chetty, R. Looney, A. & Kroft, K. (2009). "Salience and Taxation: Theory and Evidence". American Economic Review 99: 1145-1177.
    10. Cigler, B.A. (1996). Revenue Diversification among American Counties, In D. C. Menzel (Eds.), The American County: Frontiers of Knowledge (pp. 166-183). Tuscaloosa, AL: University of Alabama Press.
    11. Clotfelter, C.T. (1976). "Public Spending for Higher Education: An Empirical Test of Two Hypotheses". Public Finance 31: 177-195.
    12. Crane, R. (1990). "Price Specification and the Demand for Public Goods". Journal of Public Economics 43: 93-106.
    13. Dalamagas, B.A. (1993). "Fiscal Illusion and the Level of Indebtedness: An International Comparison". South African Journal of Economics 61: 45-58.
    14. Das, A. & Omar, A. (2014). "Fiscal Illusion – Does It Exist? An Econometric Evaluation". International Journal of Economics, Finance and Management 3(3): 136-140.
    15. Dell’Anno, R. & Dollery, B. (2012). "Comparative Fiscal Illusion: A Fiscal Illusion Index for the European Union?". MPRA Paper (42537).
    16. Dell’Anno, R. & Dollery, B.E. (2014). "Comparative Fiscal Illusion: a Fiscal Illusion Index for the European Union". Empir Econ 46: 937-960.
    17. Dennis, C. & Statler, B. (2002). "Local Government Revenue Diversification". Fiscal Balance/Fiscal Share and Sustainability Retrived May 7, from http://www.islg.org/doc.asp?printable=ves&intparentlD=5718.
    18. Dollery, B.E. & Worthington, A.C. (1995a). "State Expenditure and Fiscal Illusion in Australia: A Test of the Revenue Complexity, Revenue Elasticity and Flypaper Hypotheses". Economic Analysis and Policy 25(2): 125-140.
    19. Dollery, B.E. & Worthington, A.C. (1995b). "Federal Expenditure and Fiscal Illusion: an Australian Test of the Flypaper Hypothesis:. Publics": The Journal of Federalism 25 (1): 23-34.
    20. Dollery, B.E. & Worthington, A.C. (1999). "Tax Complexity and Fiscal Illusion: An Empirical Evaluation of the Heyndels and Smolders Approach". Public Finance/Finances Publiques 51: 522-33.
    21. Downs, A. (1957). "An Economic Theory of Political Action in a Democracy". Journal of Political Economy 65: 135-150.
    22. Feenburg, D.R. & Rosen, H.S. (1987). "Tax Structure and Public Sector Growth". Journal of Public Economics 32: 185-201.
    23. Gemmell, N. Morrissey, O. & Pinar, A. (1999). "Fiscal Illusion and the Demand for Government Expenditures in the UK". European Journal of Political Economy 15: 687-704.
    24. Grossman, P.J. (1990). "The Impact of Federal and State Grants on Local Government Spending: A Test of the Fiscal Illusion Hypothesis". Public Finance Quarterly 18: 313-327.
    25. Haug, P. (2009). "Shadow Budgets, Fiscal Illusion and Municipal Spending: The Case of Germany". Halle Institute for Economic Research, IWH-Discussion Papers.
    26. Hayes, K.J. (1989). "A Specification Test for Choosing the 'Right' Public-Good Price". Journal of Business and Economic Statistics 7: 267-273.
    27. Henrekson, M. (1988). Swedish Government Growth: A Disequilibrium Analysis, In J. Lybeck and M. Henrekson (ed) Explaining the Growth of Government. Amsterdam: North-Holland.
    28. Heyndels, B. & Smolders, C. (1994). "Fiscal Illusion at the Local Level: Empirical Evidence for the Flemish Municipalities". Public Choice 80: 325-338.
    29. Logan, R.R. (1986). "Fiscal Illusion and the Grantor Government". Journal of Political Economy 44: 1304-1318.
    30. Martinez-Vazquez, J. (1983). "Renter's Illusion or Savvy?". Public Finance Quarterly 11: 237-247.
    31. Martinez-Vazquez, J. Harwood, G.B. & Larkins E.R. (1992). "Withholding Position and Income Tax Compliance: Some Experimental Evidence". Public Finance Quarterly 20: 152-174.
    32. McCulloch, J.R. (1975). A Treatise on the Practical Influence of Taxation and the Funding System, Original Edition 1845, Reprint D.P. O'Brien (ed), Edinburgh: Scottish Academic Press.
    33. Mill, J.S. (1973). Principles of Political Economy, Longman, Green and Co. Original Edition 1848, New Edition 1909, Reprint New Jersey: Augustus M. Kelley, Clifton.
    34. Misolek, W.S. & Elder, H.W. (1988). "Tax Structure and the Size of Government: An Empirical Analysis of the Fiscal Illusion and Fiscal Stress Arguments". Public Choice 57: 233-245.
    35. Mouaro, P.R (2008). "The Consequences of Fiscal Illusion on Economic Growth". EJournal of Tax Research 6) 2(: 82-89
    36. Munley, V.G. & Greene, K.V. (1978). "Fiscal Illusion, The Nature of Public Goods and Equation Specification". Public Choice 33: 95-100.
    37. Oates, W.E. (1988). On the Nature and Measurement of Fiscal Illusion: A Survey, In G. Brennan, B.S. Grewel and P. Groenwegen (ed) Taxation and Fiscal Federalism: Essays in Honour of Russell Mathews. Sydney: ANU Press.
    38. Pommerehne, W.W. & Schneider, F. (1978). "Fiscal Illusion, Political Institutions and Local Public Spending". Kyklos 31: 381-408.
    39. Wagner, R.E. (1976). "Revenue Structure, Fiscal Illusion and Budgetary Choice". Public Choice 25: 45-61.
    40. Wildasin, D.E. (1989). "Demand Estimation for Public Goods: Distortionary Taxation and Other Sources of Bias". Regional Science and Urban Economics 19: 353-379.
سیاست گذاری اقتصادی
دوره 10، شماره 20
دی 1397
صفحه 163-189

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار