تاثیر نابرابری درآمد بر استطاعت مالی خرید مسکن خانوارهای کم درآمد مناطق کلان‌شهری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه بوعلی سینا

2 دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

مسکن از مهم‌ترین و گران ‌قیمت‌ترین دارایی‌های دوران زیست انسان بوده وکالایی است پرهزینه که خرید آن مستلزم برنامه‌ریزی بلندمدت می‌باشد. ﻳﻜﻲ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﺨﺶ ﻣﺴﻜﻦ، اﺳﺘﻄﺎﻋﺖ مالی ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎ ﺑﻪ وﻳﮋه ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎی ﻛﻢ‌درآﻣﺪ ﺷﻬﺮی ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺴﻜﻦ مناسب است. در این مقاله، با ترکیب داده‌های مقطعی هزینه-درآمد خانوار تولید شده توسط مرکز آمار ایران و با ساخت داده‌های شبه پانل، و نیز با داده‌سازی به روش کوهورت و تکرار مقاطع، رفتار خانوارها به مدت 25 سال مورد بررسی قرار می‌گیرد. مطالعه حاضر برای دوره زمانی 1370 تا 1394 و شامل هفت کلان‌شهر تهران، کرج، مشهد، اصفهان، تبریز، شیراز و اهواز می‌باشد که تنها مناطق شهری را در بر می‌گیرد. افراد هدف مورد مطالعه در این طرح، شاغلینی هستند که در فاصله سال‌های 1310 تا 1369 متولد شده‌اند. از آن‌جا که ثروتمندان بیش از تقاضای مصرفی خود سرمایه‌گذاری سوداگرانه در مسکن انجام می‌دهند، این رفتار عملکرد بازار مسکن و تقاضای مؤثر مسکن کم‌درآمدها و میان‌درآمدها را از طریق تشدید نابرابری درآمد تحت تأثیر قرار می‌دهد. نتایج نشان می‌دهد افزایش نابرابری درآمد سرانه خانوارها در کلان‌شهرها اثر منفی و معناداری بر درآمد باقیمانده یا پسماند (مخارج غیر مسکن خانوارها) و بر فضای سرانه دارد. به عبارتی، با افزایش نابرابری درآمد، درآمد پسماند و مساحت سرانه تحت تصرف خانوارها کاهش می‌یابد. نتایج همچنین نشان می‌دهد درآمد دائمی اثر مثبت و معنادار بر استطاعت خرید مسکن دارد و افزایش آن باعث افزایش درآمد پسماند و همین‌طور افزایش مساحت سرانه تحت تصرف خانوار می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Impact of income inequality on low-income housing affordability in selected metropolises of Iran

نویسندگان [English]

  • Mehdi Asgari 1
  • Ali Akbar Gholi Zadeh 2
1 Economics Group, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
2 Economics Group, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
چکیده [English]

Housing is one of the most critical and expensive assets of human life, and it is a costly commodity that requires long-term planning. A major issue in the housing sector is affordability, especially for low-income families. In this paper, we combine the cross-sectional household income-expenditure microdata (generated by the Iranian Statistics Center) and create pseudo-panel data. We make cohorts from the repeated cross-sectional data and examine family behavior for 25 years. This study was conducted from 1991 to 2015 and covered seven metropolises including Tehran, Karaj, Mashhad, Isfahan, Tabriz, Shiraz, and Ahwaz. The target population of this study consisted of those who were born from 1930 to1989. Because rich people make more speculative investment in housing than their need, this behavior affects the housing market and low-income households through the intensification of income inequality. The empirical results demonstrate that the high per capita income inequality of households in metropolises has a negative and significant effect on residual income (i.e. non-housing expenses) and per capita living space. That is, higher income inequality is related to a lower residual income and a lower per capita living space. The results also show that permanent income has a positive and significant effect on housing affordability, and higher permanent income leads to an increase in residual income as well as an increase in per capita living space.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Income inequality
  • Housing affordability
  • Low-income households
  • Pseudo panel model
  1. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران،گزارش اقتصادی، 1394.
  2. قادری، جعفر (1395). "تعیین قدرت خرید مسکن خانوارهای شهری با استفاده از سیستم مخارج خطی بسط یافته (ELES)". اقتصادشهری 2(2): 16-1.
  3. قلی‌زاده، علی‌اکبر. و خاکسار، مطهره (1396). "اثر درآمد و تحصیلات سرپرست خانوار بر نحوه‌ی تصرف مسکن در مناطق شهری ایران". مطالعات اقتصادیِ کاربردی ایران 6(22): 229-211.
  4. قلی‌زاده، علی‌اکبر. و قنبری، سینا (1396). "بررسی اثر دارایی مسکن بر اجزای هزینه‌های مصرفی خانوار در ایران". دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن، فصلنامه اقتصاد مسکن 61: 76-57.
  5. کرمی، افشین (1386). بررسی وضعیت بازار مسکن در ایران (با تأکید بر سیاست‌های دولت)، تهران، مؤسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد.
  6. گلی، یونس. و حیدری، درخشان (1395). "بررسی رابطه بین نابرابری درآمد و دسترسی به مسکن در مناطق شهری ایران". فصلنامه اقتصاد کاربردی 7(20): 58-47.
  7. مرکز آمار ایران (1394). نتایج تفصیلی آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری سال 1394.
  8. مرکز آمار ایران، اطلاعات مربوط به هزینه و درآمدهای خانوارهای شهری، (1394-1370)، تهران: انتشارات مرکز آمار ایران.
  9. نصراللهی، خدیجه. طیبی، سید کمیل. شجری، هوشنگ. و فروتن، محمدرضا (1389). "بررسی چگونگی عملکرد بیماری هلندی و تاثیر نرخ تسهیلات بانکی بر قیمت مسکن در ایران با استفاده از یک الگوی خودتوضیح با وقفه‌های گسترده (ARDL)". فصلنامه اقتصاد مسکن 45.
    1. Baranoff, O. (2016). Housing Affordability and Income Inequality: The Impact of Demographic, Senior Honors Thesis in Economics, Johns Hopkins University. Characteristics on Housing Prices in San Francisco.
    2. Deaton, A. & Paxson. C. (1994). "Intertemporal Choice and Inequality". Journal of Political Economy 102(3): 437-467.
    3. Deaton, A. (1985). "Panel Data from Times Series of Cross-Sections". Journal of Econometrics (30): 109-126.
    4. Deaton, A. (1997). Analysis of Household Surveys. A Microeconometric Approach to Development Policy. Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press.
    5. Landvoigt, T. Piazzesi, M. & Schneider, M. (2015). "The Housing Market(s) of San Diego". American Economic Review 4(105): 1371-1407.
    6. Määttänen, N. & Terviö, M. (2014). "Income Distribution and Housing Prices: An Assignment Model Approach". Journal of Economic Theory 151: 381-410.
    7. Matlack, J. L. & Vigdor, J. L. (2008). "Do Rising Tides Lift all Prices? Income Inequality and Housing Affordability". J. Housing Econ 3(17): 212-224.
    8. Nakajima, M. (2005). "Rising earnings instability, portfolio choice, and housing prices". Unpublished Manuscript.
    9. Nieuwerburgh, S. V. & Weill, P. O. (2010). "Why Has House Price Dispersion Gone Up?". The Review of Economic Studies 4(77): 1567-1606.
    10. Piazzesi, M. & Schneider, M. (2009). "Momentum Traders in the Housing Market: Survey Evidence and a Search Model". American Economic Review 2(99): 406-411.
    11. Quigley, J. M. & Raphael, S. (2004). "Is Housing Unaffordable? Why isn’t it more Affordable? ". J. Econ. Perspect 18(1): 191-214.
    12. Quigley, J. M. Raphael, S. & Smolensky, E. (2001). "Homeless in America, Homeless in California". Rev. Econ. Stat 83(1): 37-51.
    13. Rodda, D. T. (1994). Rich Man, Poor Renter: A Study of the Relationship between the Income Distribution and Low-Cost Rental Housing, UMID Issertation Services, Ann Arbor, MI.
    14. Vigdor, J. (2002). Does Gentrification Harm the Poor?, Brookings- Wharton Papers on Urban Affairs, Washington, DC: Brookings Institution Pr. 2002(1).
    15. Wilkinson, R. G. & Pickett, K. E. (2009). "The Spirit Level. Why More Equal Societies Almost Always Do Better". International Journal of Social Welfare 21: 127-138.
    16. Zhang, C. (2015). Income Inequality and Access to Housing: Evidence from China". China Economic Review 36: 261-271.
    17. Zhang, C. Jia, S. & Yang, R. (2016). "Housing Affordability and Housing Vacancy in China: The Role of Income Inequality". Journal of Housing Economics 12: 1-12.  
    18. Zhang, F. (2016). "Inequality and House Prices". Job Market Paper 25.