اثر پویای کاهش تعرفه‌ها بر ارزش افزوده بخش‌های اصلی اقتصاد ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه اقتصاد، مدیریت و حسابداری دانشگاه یزد

چکیده

در این مقاله اثر بلندمدت کاهش تعرفه‌ها بر ارزش افزوده بخش‌های اصلی سه گانه کشاورزی، صنعت و خدمات با استفاده از مدل تعادل عمومی پویا مورد بررسی قرار گرفته است. پس از کالیبراسیون مدل بر مبنای ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1390 و اطمینان از استحکام آن، شبیه‌سازی کاهش تعرفه‌ها تحت عنوان سناریو رقیب، بر اساس میانگین تعهدات تعرفه‌ای 22 کشور در حال توسعه ملحق شده به سازمان جهانی تجارت انجام شد. در سناریو پایه فرض شد که اقتصاد، بدون الحاق به سازمان، مسیر رشد عادی 2 درصدی را مطابق رشد جمعیت در هر سال تجربه کند. نتایج نشان داد که به دنبال الحاق به سازمان، هرچند ارزش افزوده بخش کشاورزی پس از حدود یک دهه کاهش ملایم، رشد آرام خود را آغاز می‌کند اما ارزش افزوده دو بخش صنعت و خدمات، با کاهش قابل توجهی همراه خواهد بود به طوری که پس از گذشت سه دهه از الحاق، ارزش افزوده در این دو بخش به ترتیب به اندازه 80 و 55 درصد کمتر از حالتی خواهد بود که کشور به سازمان نپیوندد و اقتصاد سالانه 2 درصد رشد کند. همچنین، متوسط رشد ارزش افزوده بخش‌های صنعت، کشاورزی و خدمات ذیل سناریو رقیب به ترتیب 5/0، منفی 4/3 و منفی 7/0 برآورد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Dynamic effects of tariff reduction on the value added in Iran’s main economic sectors

نویسنده [English]

  • Mohammad Hasan Zare
Assistance Professor of Faculty of Economics, Management and Accounting of Yazd University
چکیده [English]

This paper aims to analyze the long-run effects of Iran's tariffs reduction on the value added in agricultural, industrial and service sectors. The study is conducted in the framework of accession to the WTO and by applying the Dynamic Computable General Equilibrium (DCGE) model. To this end, the model is first calibrated using the data base of the 2011 Social Accounting Matrix (SAM). Next, the model is simulated as a rival scenario on the basis of the market access commitments of 22 developing countries acceded to the WTO. Under the Business as Usual (BaU) scenario, the economy, without joining the WTO, is supposed to be developed at the rate of the population growth (2 percent) annually. The results indicate a substantial reduction of the value added in industrial and services sectors following accession to the WTO, but there is a moderate growth in the value added of the agricultural sector after a decade of slow reduction. By the third decade after accession to the WTO, the value added in the industrial and service sectors under the rival scenario will be respectively 80 and 55 percent less than the value added under the BaU scenario. The average value-added growth of agricultural, industrial and service sectors under the rival scenario are found to be 0/5, -3/4 and -0/7 respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • DCGE model
  • WTO
  • Trade liberalization
  • Nash equilibrium
  • Value added

مراجع

  1. ابونوری، اسمعیل. سعادت، رحمان. بکی حسکویی، مرتضی. و زارع، محمد حسن (1396). "اثرات رفاهی پیوستن ایران به سازمان جهانی تجارت در چارچوب مدل تعادل عمومی قابل محاسبه پویا". فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی 21(84): 163-131.
  2. امیدبخش، اسفندیار (1385). سازمان جهانی تجارت: ساختار، قواعد و موافقت‌نامه‌ها، تهران، شرکت چاپ و نشر بازارگانی.
  3. برفیشر، ماری (1392). مقدمه‌ای بر مدل‌های تعادل عمومی قابل محاسبه. فاطمه بزازان؛ تهران، نشر نی.
  4. برقی اسکویی (1394). "تأثیر کاهش نرخ تعرفه کالاهای وارداتی بر بازار کار ایران (مطالعه موردی: بخش کشاورزی و بخش صنایع غذایی، پوشاک و نساجی)". فصلنامه مدل‌سازی اقتصادی 9(32): 40-25.
  5. پایگاه داده‌های مرکز آمار ایران، بانک مرکزی و گمرک جمهوری اسلامی ایران.
  6. ذوقی‌پور، آمنه. و زیبایی، منصور (1388). "بررسی اثرات آزادسازی تجاری بر بخش‌های اقتصادی ایران: مدل تعادل عمومی قابل محاسبه". پژوهش‌های اقتصادی 9(3): 138-113.
  7. رجایی لیتکوهی، محمد هادی (1390). اثر تکانه قیمت انرژی بر تولید و تورم در اقتصاد ایران با استفاده از الگوی تعادل عمومی پویای اقتصادی، رساله دکترا، دانشکده اقتصاد و علوم اداری، دانشگاه مازندران.
  8. زارع، محمدحسن. بکی حسکویی، مرتضی. ابونوری، اسمعیل. و سعادت، رحمان (1397). "کاربرد مدل RDCGE در بررسی تأثیر الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت بر تجارت خارجی در بخش‌های کشتاورزی و صنعت". اقتصاد و تجارت نوین 13(2): 51-29.
  9. طیبی، سیدکمیل. و مصری‌نژاد، شیرین (1386). "آزادسازی تجاری بخش کشاورزی و کاربرد مدل‌های تعادل عمومی قابل محاسبه: مطالعه خانوارهای ایرانی". فصلنامه بررسی‌های اقتصادی 1: 23-5.
  10. لافگرن، هانس (1390). مدل تعادل عمومی محاسبه‌پذیر برنامه‌نویسی در GAMS. مهدی شهرکی و سیمین قادری؛ تهران، نشر نور علم.
  11. مجاور حسینی، فرشید. و فیاض منش، فرید (1385). "برآورد اثرات کلان الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی با استفاده از یک الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه". فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی 39: 38-1.
  12. مرادپور، فرزاد (1390). گزارش بررسی آخرین تحولات روند الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت، دفترنمایندگی تام‌الاختیار تجاری.
  13.  مصری‌نژاد، شیرین (1389). "آزادسازی تجاری و رقابت‌پذیری بین‌المللی در ایران: کاربرد مدل تعادل عمومی قابل محاسبه". نشریه مطالعات اقتصاد بین‌الملل 21(37): 116-101.
  14.  مهرآرا، محسن. و برخورداری، سجاد (1386). "بررسی آثار کاهش تعرفه بر بخش‌های اقتصادی در قالب مدل تعادل عمومی قابل محاسبه". مجله تحقیقات اقتصادی 80: 194-171.
  15.  مهرگان، نادر. و برخورداری، سجاد (1389). مدل‌های تعادل عمومی قابل محاسبه و کاربرد آن‌ها در اقتصاد، تهران، نشر نور علم.
  16.  ناظمان، حمید. و بکی حسکویی، مرتضی (1388). "تخصیص بهینه درآمدهای نفتی در قالب یک مدل تعادل عمومی پویا". فصلنامه اقتصاد مقداری 6(23): 28-1.
  17. یاوری، کاظم. ولی بیگی، حسن. ابراهیمی، ایلناز. و سحابی، بهرام (1396). "تحلیل سیاست‌های تجاری و ارزی در ایران در چارچوب مدل تعادل عمومی پویای تصادفی". نشریه سیاست‌گذاری اقتصادی 10(19): 88-53.
    1. Annabi, N. Cisse, F. Cockburn, J. and Decluwe, B. (2005). "Trade Liberalization, Growth and Poverty in Senegal: A Dynamic Microsimulation CGE Model Analysis" .Center Detudesprospectives Et DinformationsInternationales (CEPII).
    2. Bagwell, K. and Staiger, R. (2003). "Economic Theory and the Interpretation of GATT/WTO". The American Economist fall.
    3. Bagwell, K. and Staiger, R. (2005). "Multilateral Trade Negotiations, Bilateral Opportunism and the Rules of the GATT/WTO". Journal of International Economics 67: 268-294.
    4. Bagwell, K. and Staiger, R. (2010). "The WTO: Theory and Practice". Working Paper 15445 www.nber.org/papers/w15445.
    5. Bagwell, K. Staiger, R. and Yurukuglu, A. (2019). "Nash in Nash Tariff Bargaining." Journal of International Economics https://doi.org/10.1016/j.jinteco.2019.103263.
    6. Bayramov, F. Ibrahimova, N. and Babazadeh, I. (2014). "Azerbaijan's Accession to the WTO, Assessing the Macroeconomic Consequences for the Economy of Azerbaijan". Azerbaijan: The Center for Economic and Socia Developmen (CESD).
    7. Cling, J-P. (2009). "The Distributive Impact of Vietnam's Accession to the WTO". Economie Internationale: 43-71.
    8. Dutt, P. (2013). "The Effect of the WTO on the Extensive and Intensive Margins of Trade". Journal of International Economics 91: 204-219.
    9. Eromenko, I. (2010). "Accession to the WTO, Computable General Equilbrium Analysis: the Case of Ukraine". Munich Personal Repe Archive (MPRA).
    10. Espinosa, M. (2014). "Ex-Ante Analysis of the Regional Impacts of the Common Agricultural Policy: A Rural– Urban Recursive Dynamic CGE Model Approch". European Planning Studies http://dx.doi.org/10.1080/09654313.2013.786683.
    11. Hosoe, N. (2015). Textbook of Computable General Equilibrium Modeling, Programming and Simulations, England, Palgrave Macmilan.
    12. Jensen, J. and Tarr, D. (2007). "The Impact of Kazakhstan Accession to the World Trade Organization: A Quantitative Assessment". World Bank Policy Research Working Paper 4142.
    13. Jensen, J. Rutherford, T. and Tarr, D. (2004). "Economy-Wide and Sector Effects of Russia’s Accession to the WTO". Available at www.worldbank.org/trade/russia-wto.
    14. Liu, X. (2007). "Agricultural Trade Liberalization and Poverty in CHINA: Linked CGE Model Analysis". Presentation at IATRC Conference Held in Beijing China on July 7-9.
    15. Lofgren, H. Lee, R. and Robinson, S (2002). "A Standard Computable General Equilibrium (CGE) Model in GAMS". International Food Policy Research Institute.
    16. Mindaye, M. Zemzem, A. and Gashaw, D. (2015). Economic Wide Impact of WTO Accession Using Recursive CGE Model, National Bank of Ethiopia, Addis Ababa.
    17. Omolo, M. W.O. (2011). "The Impact of Trade Liberalization on Poverty in Kenya". Nairobi: Institute of Economic Affairs.
    18. Onwachukwu, C. I. and Ekene, F. O. (2019). "Unemployment Effect of WTO Ascension: Evidence from a Natural Experiment". Journal of International Economics 159: 48-55.
    19. Pavel, F. Burakovsky, I. Selitska, N. and Movchan, V. (2004). "Economic Impact of Ukraine’s WTO Accession. First Results from a Computable General Equilibrium Model". IER Working Paper #30.
    20. Salvatore, D. (2013). International Economics, United stades, Fordham University.
    21. WTO (2002). The Results of the Uruguay Round of Multilateral Trade Negotiations, Geneva, WTO publications.
    22. Zhengyan, L. Song, P. and Mao, X. (2018). "Accounting the Effects of WTO Accession on Trade-embodied Emissions: Evidence from China". Journal of Cleaner Production 139: 1383-1390.
سیاست گذاری اقتصادی
دوره 12، شماره 23
شهریور 1399
صفحه 279-319

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار