بررسی ارتباط متقابل بین متغیرهای تمرکز، شدت تبلیغات و سودآوری در صنایع مواد غذایی و آشامیدنی ایران

نوع مقاله : مقاله علمی

نویسندگان

1 استادیارگروه اقتصاد دانشگاه تبریز

2 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه تبریز

3 کارشناس ارشد توسعه اقتصادی و برنامه ریزی دانشگاه تبریز

چکیده

رویکرد اصلی اقتصاد صنعتی برای تحلیل بازار بر پایه الگوی ساختار، رفتار و عملکرد و رابطه متقابل بین آن­ها بنا شده است. هدف این مقاله نیز بررسی ارتباط متقابل بین عناصر ساختار، رفتار و عملکرد بازار در صنایع مواد غذایی و آشامیدنی ایران می‌باشد. برای این منظور، مدل سیستم معادلات هم­زمان در برگیرنده متغیرهای تمرکز، شدت تبلیغات و سودآوری برای 22 کد چهار رقمی صنایع مواد غذایی و آشامیدنی ایران طی سال‌های 1386- 1374 با استفاده از روش حداقل مربعات سه مرحله‌ای (3SLS) تخمین زده می‌شود. نتایج حاصل از تخمین مدل حاکی از تأثیر مثبت متغیرهای تمرکز و سودآوری بر شدت تبلیغات می‌باشد. متغیرهای تمرکز و شدت تبلیغات با وقفه نیز تأثیر مثبت بر سودآوری دارند. علاوه بر این، نتایج حاکی از تأثیرگذاری منفی متغیر شدت صادرات بر سودآوری می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Interactions among Concentration, Advertising Intensity and Profitability in Iranian Food and Beverage Industries

نویسندگان [English]

  • Mohsen PorebadollahanCovich 1
  • Elham Vafaei 2
  • Saeideh Samadzad 3
1 Assistant Professor, Department of Economics, University of Tabriz
2 Ph.D Student, Department of Economics, University of Tabriz
3 M.A in Economics, Department of Economics, University of Tabriz
چکیده [English]

Industrial economics is mostly based on the market structure, conduct and performance paradigm. This paper applies the mentioned paradigm in Iranian food and beverage industries. To that end, a system of equations including concentration index, advertising intensity and profitability for a sample of 22 four-digit Iranian food and beverage industries is estimated using 3SLS method during 1995 - 2007. The findings show the positive impact of concentration and profitability on advertising intensity. The impacts of concentration and lagged advertising intensity on profitability are also positive.The findings also indicate the negative impact of export intensity on profitability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Concentration
  • Advertising intensity
  • Profitability
  • Food and beverage industries
  • 3SLS
  • Iran

مراجع

  1. الف: منابع و مآخذ فارسی

    1. ابونوری، اسمعیل. و غلامی، نجمه (1387). "برآورد و مقایسه نسبت تمرکز در صنایع ایران با استفاده از الگوی لگنرمال". فصلنامه بررسی‎‌های اقتصادی 5(1): 111–134.
    2. بخشی، لطفعلی (1382). "اندازه‌گیری تمرکز در صنعت سیمان ایران". فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی (26): 75–96.
    3. برومند جزی، شهزاد (1384). اقتصاد صنعتی (سازماندهی صنعتی). پژوهشکده امور اقتصادی، تهران.
    4. بهشتی، محمدباقر. صنوبر، ناصر. و کجاباد، ناصر (1388). "بررسی عوامل مؤثر بر ورود و خروج خالص بنگاه‌ها در بخش صنعت ایران". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران 13(38):157- 179.
    5. پورعبادالهان کویچ، محسن. صمدزاد، سعیده. و وفائی، الهام (1389). "بررسی الگوی ساختار، رفتار و عملکرد بازار: مطالعه موردی صنایع چرم، کیف و کفش ایران". فصلنامه سیاست‌گذاری اقتصادی 2(3):1-20.
    6. حسنقلی‌پور، طهمورث. انوشه، مرتضی. موسوی، مجتبی. و محسنی، علی (1388). مدیریت تبلیغات. چاپ اول، انتشارات نگاه دانش، تهران.
    7. خداداد کاشی، فرهاد (1379). "انحصار، رقابت و تمرکز در بازارهای صنعتی ایران (73 - 1367)". فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی (15): 83–116.
    8. خداداد کاشی، فرهاد (1388). ساختار و عملکرد بازار: نظریه و کاربرد آن در بخش صنعت ایران. چاپ سوم، نشر مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، تهران.
    9. دهقانی، علی. حسین‌زاده، سمانه. و موسوی، فخرالسادات (1384). "برآورد کمی تاثیر تبلیغات بر سودآوری صنایع غذایی ایران". فصلنامه بررسی‌های اقتصادی 2(1): 27-49.
    10. دهقانی، علی. خردمند، کامران. و عبدی، محمد (a1386). "اثر بخشی هزینه‌های تحقیق و توسعه (بررسی موردی تعاونی‌های تولیدی استان خراسان رضوی و صنایع ایران). فصلنامه بررسی­های اقتصادی (اقتصاد مقداری) ((4)2): 99-114.
    11. دهقانی، علی. و شهیکی‌تاش، محمد نبی (b1386). "اثرپذیری سودآوری از هزینه‌های تبلیغاتی (بررسی موردی صنایع چهار رقمی غذایی ایران در سال‌های 81 - 1374)". مجله دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان 19(2): 147-170.
    12. ذوالنور، سیدحسین (1374). مقدمه‌ای بر اقتصادسنجی. شیراز، دانشگاه شیراز.
    13. شاه‌آبادی، ابوالفضل. و پوران، رقیه (1389). "بررسی و محاسبه اثر مهاجرت مغزها بر رشد اقتصادی ایران از طریق کانال‌های مستقیم و غیر مستقیم". فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی (55): 1-46.
    14. فرهنگی، علی‌اکبر. اخلاصی، امیر. و طلوعی، پدرام (1388). "بررسی نقش تبلیغات بر روی افزایش فروش شرکت‌ها و ارائه مدلی جهت سنجش تأثیر آن بر سودآوری". مجله مدیریت بازاریابی 4(6): 1–16.
    15. قرشی ابهری، سید جواد. و بریم نژاد، ولی (1384). "برآورد معادلات عرضه و تقاضای گوشت در ایران با استفاده از سیستم معادلات همزمان". فصلنامه اقتصاد کشاورزیوتوسعه 13(۵١): 65-93.
    16. کریم، محمدحسین. هاشمی‌تبار، محمود. و کرباسی، علیرضا (1384). "تخمین توابع عرضه و تقاضای صادرات میگو با استفاده از سیستم معادات همزمان (مطالعه موردی ایران)". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (15): 119-128.
    17. مهرگان، نادر. و دلیری، حسن (1389). کاربرد استاتا در آمار و اقتصادسنجی. چاپ اول، نشر نور علم و دانشکده علوم اقتصادی، تهران.
    18. یوسفی، محمدقلی (1382). اقتصادصنعتی. جلد دوم، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.

     

    ب: منابع و مآخذ لاتین

    1. Bain, J. S. (1951). "Relation of Profit Rate to Industry Concentration: American Manufacturing, 1936-1940". Quarterly Journal of Economics 65(3): 293-324.
    2. Clarke, R., S. Davies and M. Waterson (1984). "The Profitability - Concentration Relation: Market Power or Efficiency?". The Journal of Industrial Economics 32(4): 435-450.
    3. Connor, J. M., and E. B. Peterson (1992). "Market Structure Determinants of National Brand – Private Label Price Differences of Manufactured Food Products". The Journal of Industrial Economics 40(2): 157- 171.
    4. Delorme, C.  D., D. R. Kamerschen, P. G. Klein and L. F. Voeks (2002). ''Structure, Conduct and Performance: A Simultaneous Equations Approach". Applied Economics 35(1): 13-20.
    5. Dorfman, R. and P. O. Steiner (1954). "Optimal Advertising and Optimal Quality". American Economic Review 44(5): 820-836.
    6. Shaik, S., A. J. Allen, S. Edwards and J. Harris (2009). "Market Structure Conduct Performance Hypothesis Revisited Using Stochastic Frontier Efficiency Analysis". Journal of the Transportation Research Forum 48(3): 5-18.
    7. Feeny, S. (2000). "Determinants of Profitability: An Empirical Investigation Using Australian Tax Entities". Melbourne Institute Working Paper Series No. 1, Melbourne Institute of Applied Economic and Social Research, The University of Melbourne.
    8. Feeny, S. and M., Rogers (1999). "Market Share, Concentration and Diversification in Firm Profitability". Melbourne Institute Working Paper Series, No. 20, Melbourne Institute of Applied Economic and Social Research, The University of Melbourne.
    9. Gisser, M. (1991). "Advertising, Concentration and Profitability in Manufacturing". Economic Inquiry, Oxford University Press 29(1): 148-165.
    10. Gunalp, B. (1997). A Simultaneous Equations Analysis of Market Structure, Conduct and Performance: New Evidence from United States Manufacturing Industries, Graduate Faculty of Texas Tech University, PH. D. Thesis.
    11. Gupta, N. (2008). Advertising and Firms’ Performance: An Empirical Analysis, Gokhale Institute of Politics and Economics, PH.D. Dissertation.
    12. Iwasaki, N. (2006). Dynamic Issues in Applied Microeconomics: Market Performance, Market Structure and Advertising Competition, Oregon State University, PH. D. Thesis.
    13. Martin, S. (1979). "Advertising, Concentration and Profitability: The Simultaneity Problem". The Bell Journal Of Economics 10(2): 639-647.
    14. Maryanchyk, I. (2000). "Performance and Concentration in a Transition Economy (The Case of Brewing Industry)". Kiev-Mohyla Academy: 1-42.
    15. McDonald, J. T. (1999). "The Determinants of Firm Profitability in Australian Manufacturing". The Economic Record, the Economic Society of Australia 75(229): 115-126.
    16. Metwally, M. (1977). "Market Concentration and Advertising, the Australian Experiences". Management Science 23(6): 557-564.
    17. Nakao, T. (1993). "Market Share, Advertising, R&D and Profitability: An Empirical Analysis of Leading Industrial Firms in Japan". Review of Industrial Organization 8(3): 315-328.
    18. Neokosmidi, Z. V. (2005). "Advertising, Market Share and Profitability in the Greek Consumer Industry". Journal of Business and Economics Research 3(9): 69-76.
    19. Orr, D. (1974). "The Determinants of Entry: A Study of the Canadian Manufacturing Industries". Review of Economics and Statistics 56(1): 58-66.
    20. Pitelis, C. (1991). "The Effects of Advertising and Investment on Aggregate Profits". Scottish Journal of Political Economy 38(1): 32-40.
    21. Resende, M. (2007). "Structure, Conduct and Performance: A Simultaneous Equations Investigation for the Brazilian Manufacturing Industry". Journal of Applied Economics 39(7): 937-942.
    22. Santos, R. A. (1995). "Dynamics of Market Structure, Advertising and Profitability: A VAR Approach". Applied Economics, Taylor and Francis Journals 27(7): 631-34.
    23. Tung, G. S., C. Y., Lin and C. Y., Wang (2010). "The Market Structure, Conduct and Performance Paradigm Reapplied to the International Tourist Hotel Industry". African Journal of Business Management 4(6): 1116-1125.
    24. Uri, N. D. and M. B. Coate (1989). "Modeling Industry Structure and Economic Performance". Mathmatical and Computer Modeling 12(12): 1531-1544.
    25. Vlachvei, A. and K. Oustapassidis (1998). "Advertising, Concentration and Profitability in Greek Food Manufacturing Industries". Agricultural Economics 18(2): 191-198.

     

سیاست گذاری اقتصادی
دوره 6، شماره 11 - شماره پیاپی 11
اردیبهشت 1393
صفحه 169-193

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار