ارتباط ساختار بازار و کارایی با سودآوری در صنعت بانکداری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشیار اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس دانشکده مدیریت و اقتصاد

3 استادیار اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس دانشکده مدیریت و اقتصاد

چکیده

یکی از مهمترین خصوصیات ساختار هر صنعت، درجه تمرکز در آن صنعت است که میتواند شاخصی از وضعیت رقابت و قدرت بازاری بنگاههای آن صنعت باشد. همچنین کارایی نیز یکی از مهمترین مشخصههای درونی هر بنگاه اقتصادی است که عملکرد آن را تحت تأثیر قرار میدهد. بررسی ارتباط بین درجه تمرکز و سودآوری در صنعت بانکداری ایران در قالب فرضیه ساختار-رفتار-عملکرد و همچنین رابطه کارایی با سودآوری تحت عنوان فرضیه کارایی هدف اصلی این تحقیق است. به عبارت دیگر بررسی این موضوع که از بین دو عامل ساختار بازار و کارایی کدامیک تأثیر بیشتری بر سودآوری در صنعت بانکداری ایران دارد، مورد نظر تحقیق حاضر است. این موضوع با استفاده از دادههای 18 بانک رسمی فعال در دوره زمانی 1380 تا 1388 و برآورد روابط اقتصادسنجی متعددی انجام گرفت. نتایج حاکی از تأیید فرضیه ساختار-رفتار-عملکرد بود. همچنین شواهدی از تأیید فرضیه کارایی نیز به دست آمد. محدود کردن دوره زمانی بررسی فرضیه‌های تحقیق به سال‌های اخیر (88-1384) نشان داد که طی این سال‌ها از شدت رابطه درجه تمرکز با سودآوری کاسته شده است و در عوض شواهد قوی‌تری برای تأیید فرضیه کارایی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Relationship of Market Structure and Efficiency to Profitability of Iranian Banking Industry

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Dehghan Dehnavi 1
  • Syed Ebrahim Hoseini-nasab 2
  • Kasen Yavari 2
  • Bahram Sahabi 3
1 Ph.D. Student, Economics, TMU
2 Associate Professor, Economics, TMU
3 Assistant Professor, Economics, TMU
چکیده [English]

The degree of concentration, as a measure of market structure, can explain the competition condition and market power of firms. It affects their performance and profitability. Also, the efficiency of firms affects their performance through an internal mechanism. The purpose of this paper  is to examine the relationship between the degree of concentration and profitability in Iranian banking industry on the basis of the structure-conduct-performance hypothesis, as well as the relationship between efficiency and profitability using the efficiency hypothesis. In other words, this research aims to investigate which factor, market structure or efficiency, is more effective on profitability. Using the panel data from 18 banks for a period of nine years (2001-2009), the two hypotheses are examined. The results fully confirm the structure-conduct-performance hypothesis but show some weak evidence in line with the efficiency hypothesis. Limiting the time period to five recent years of the research period (2005-2009), the research shows that the strong relationship between profitability and concentration has reduced during these years and instead, there is more evidence to confirm the efficiency hypothesis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Market Structure
  • Efficiency
  • Profitability
  • Structure-Conduct-Performance Hypothesis
  • Banking industry