تجزیه کشش قیمتی تقاضای برق در ایران: تحلیل تعادل عمومی محاسبه‌پذیر

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع)

2 مدرس دانشگاه علوم اقتصادی

3 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشگاه تهران

چکیده

هدف این مقاله، معرفی کاربردهای رویکرد تعادل عمومی محاسبه‌پذیر در تجزیه و تحلیل کشش‌های قیمتی است. به عنوان یک نمونه کاربردی، کشش قیمتی تقاضای برق مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق از یک الگوی تعادل عمومی محاسبه‌پذیر برای اقتصاد ایران با فرض یک اقتصاد باز و کوچک استفاده شده است. در چارچوب مدل تعادل عمومی پیشنهادی، چگونگی محاسبه سهم خانوارها و فعالیت‌های تولیدی از کشش قیمتی کل تقاضای برق و همچنین نحوه تجزیه اثرات کشش قیمتی تقاضای برق در فعالیت‌های تولیدی به «اثر مقیاس»، «اثر جانشینی (برق‌بری)» و «اثر تخصیص مجدد» معرفی شده است.
نتایج نشان می‌دهد که با افزایش 100 درصدی قیمت نهاده برق، تقاضای برق در کوتاه‌مدت به میزان 78/8 درصد کاهش یافته است. از این مقدار حدود 32/0 واحد درصد از کاهش تقاضای برق مربوط به خانوارها بوده و حدود 46/8 واحد درصد نیز سهم فعالیت‌های تولیدی است. در فعالیت‌های تولیدی نیز تغییر در برق‌بری با 63/5 واحد درصد بیشترین اثر را به خود اختصاص داده است. اثر مقیاس و اثر تخصیص مجدد نیز موجب کاهش تقاضای برق فعالیت‌های تولیدی به ترتیب به میزان 06/1 و 12/0 واحد درصد شده‌اند. از میان فعالیت‌های تولیدی، فعالیت‌های «خدمات عمده‌فروشی و خرده‌فروشی» و «فلزات و کانی‌های غیر فلزی» بیشترین نقش را در اثر جانشینی دارند. به گونه‌ای که در کوتاه‌مدت این دو فعالیت از کل 63/5 واحد درصد اثر جانشینی، به ترتیب 27/2 و 84/1 واحد درصد از تغییر تقاضا را به خود اختصاص داده‌اند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Decomposing Electricity Demand Elasticity in Iran: Computable General Equilibrium Approach

نویسندگان [English]

  • Davood Manzoor 1
  • Iman Haqiqi 2
  • Mohammad Ebrahim Aghababaei 3
1 Assistant professor, Imam Sadiq University
2 Lecturer, School of Economic Sciences
3 Ph.D. Candidate in economics, University of Tehran
چکیده [English]

The purpose of this study is to discuss and show how a general equilibrium analysis can be used to decompose demand elasticity. We apply this framework into electricity market. To do so, we use a general equilibrium model, assuming Iran as a small and open economy. In this model, we separate the contributions from various mechanisms to the price sensitivity of aggregate electricity demand. The contribution of households and activities demand is separated in first step and then the contribution of activities are decomposed to three components: substitution effects, scale effects and re-allocation effects.
Our results shows that 100% increase in electricity price leads to 8.78% decrease in electricity demand, out of which 0.32% is related to households and 8.46% is related to sectors. In activities, substitution effects with 5.9% have more important role with respect to other effects. Scale effects and re-allocation effects decline the electricity demand by 1.06% and 0.12% respectively. Also "wholesale and retail services" and "metal ores and other minerals" have highest response to electricity price changes which contribute 2.27% and 1.84% respectively, in total 5.63% substitution effects.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Electricity
  • Demand
  • Computable General Equilibrium
  • Elasticity
  • Iran

مراجع

  1. منابع و مآخذ

    الف: منابع و مآخذ فارسی

    1. خوش‌سیما، رضا (1382). بررسی تابع تقاضای انرژی در بخش خانگی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران.
    2. شاهمرادی، اصغر. حقیقی، ایمان. زاهدی، راضیه. و آقابابائی، محمد ابراهیم (1388). "تحلیل تاثیر سیاستهای قیمتی در بخش‌های اقتصادی (با تمرکز بر آب و انرژی): رویکرد تعادل عمومی محاسبه‌پذیر". گزارش نهایی طرح تحقیقاتی وزارت نیرو، ایران.
    3. فتح ا...‌زاده اقدم، رضا (1373). تقاضای انرژی خانگی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
    4. فخرایی، حمید (1371). پیش‌بینی تقاضای انواع انرژی در بخش‌های مصرف‌کننده، مؤسسه‌ی عالی پژوهش در برنامه‌ریزی و توسعه، تهران.
    5. منظور، داود. آقابابائی، محمد ابراهیم. و حقیقی، ایمان (1390). "تحلیل اثرات بازگشتی ناشی از بهبود کارایی در مصارف برق در ایران: الگوی تعادل عمومی محاسبه پذیر". فصل‌نامه‌ی مطالعات اقتصاد انرژی 8، 28.
    6. وزارت نیرو (1389). آمار و نمودارهای انرژی در ایران و جهان 1387-2008، وزارت نیرو.

     

    ب: منابع و مآخذ لاتین

    1. Ang, B. W. (1995). "Decomposition Methodology In Industrial Energy Demand Analysis". Energy 20(11): 1081-1095.
    2. Goel, Rajeev K., (2009). "Cigarette Advertising and U.S. Cigarette Demand: A Policy Assessment". Journal of Policy Modeling Elsevier, 31(3): 351-357, May.
    3. Hansen, Petter Vegard & Lindholt,Lars (2008). "The Market Power of OPEC 1973-2001". Applied Economics, Taylor and Francis Journals 40(22): 2939-2959.
    4. Holmøy, Erling. (2005). "The Anatomy of Electricity Demand: A CGE Decomposition for Norway". Discussion Papers 426, Research Department of Statistics Norway.
    5. Küster, Robert; Ellersdorfer, Ingo; Fahl, Ulrich. (2007). "A CGE-Analysis of Energy Policies Considering Labor Market Imperfections and Technology Specifications". Institute of Energy Economics and the Rational Use of Energy, Department Energy Economics and System Analyses Universität Stuttgart.
    6. Lucas Davis, W & Lutz, Kilian, (2009). "Estimating the Effect of a Gasoline Tax on Carbon Emissions". CEPR Discussion Papers 7161, C.E.P.R. Discussion Papers.
    7. Madlener R. (1996). "Econometric Analysis of Residential Energy Demand: A Survey". Journal of Energy Literature II(2) (December): 3-32.
    8. Shahmoradi, Asghar and Honarvar, Afshin (2008). "Gasoline Subsidy and Consumer Surplus in the Islamic Republic of Iran". OPEC Energy Review 32(3): Pages232 – 245.
    9. Steenho, Paul A. (2006). "Decomposition of Electricity Demand in China's Industrial Sector". Energy Economics 28(3): 370-384. 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار