رتبه‏بندی میزان اشتغال و ارزش افزوده حاصل از فعالیت بخش‌های تول‍یدی و بررسی علل آنها (با استفاده از تحلیل داده-ستانده)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد دانشگاه مازندران

2 کارشناس ارشد اقتصاد، بانک اقتصاد نوین شعبه ساری

3 کارشناس ارشد اقتصاد، موسسه مطالعات اندیشه شهر و اقتصاد، تهران

4 کارشناس ارشد اقتصاد، اداره حسابهای اقتصادی بانک مرکزی ج‏ا‏ا

5 دانشجوی دکتری دانشگاه مازندران، دیوان محاسبات کشور، تهران

6 کارشناس ارشد اقتصاد، بانک پاسارگاد، تهران

چکیده

این مقاله در پی تعیین جایگاه فعالیت بخش‌های مختلف تولیدی در ایجاد اشتغال و ارزش افزوده در کشور و بررسی علل آن می‏باشد. برای این منظور از تجزیه و تحلیل ضرایب داده-ستانده استفاده می‌شود. سهم عوامل موثر در ایجاد اشتغال و ارزش ‏افزوده بخش‏ها شناسایی و مورد تجزیه و تحلیل قرار می‏گیرد. داده‌های مورد نیاز از جدول داده-ستانده سال 1385 کشور و نتایج سرشماری‌های نفوس و مسکن این سال تامین می‌گردد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد یکی از عوامل موثر در ایجاد اشتغال و ارزش افزوده، ضرایب فزاینده پیشین کل[1] اشتغال‏زایی و ایجاد ارزش افزوده است که عاملی فنی و در کوتاه ‏مدت ثابت می‏باشد. بر این اساس به دلیل تامین نهاده برای بخش‏های اقتصادی، فقط بخش‏های زراعت، باغ‌داری و جنگل‌داری به لحاظ ضرایب فزاینده پیشین کل ایجاد ارزش افزوده و اشتغال‏زایی، در زمره 5 بخش برتر قرار دارند. در حالی که بخش‏های واسطه‏گری‏های مالی و تامین برق، آب و گاز که به لحاظ ضرایب فزاینده پیشین کل ارزش افزوده در زمره 5 بخش برتر قرار دارند، به لحاظ ضرایب فزاینده پیشین کل اشتغال‏زایی در پایین‏ترین رتبه‏ها جای دارند. دیگر عامل موثر کالای نهایی تولید شده در بخش‏ها است که عاملی برون زا و در کوتاه مدت قابل تغییر است. با وجود اینکه بین تولید کالا و خدمات نهایی بخش‏ها با ارزش افزوده آنها در سال 1385 رابطه بالایی دیده می‏شود، بین تولید کالا و خدمات نهایی بخش‏ها با سطح اشتغال آنها ارتباط چندانی وجود ندارد.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Status of Job Creation and Value Added of Production Sectors in Iran (Using an Input-Output Analysis)

نویسندگان [English]

  • Nooraddin Sharify 1
  • Morteza Pahlavani 2
  • Mojtaba Esfandiari 3
  • Hossein Dehghan 4
  • Hossein Aliasgharpour 5
  • Farshid Saadaty 6
1 Corresponding Author, Assistant Professor of Economics Department, Mazandaran University
2 Master in Economics, EN Bank, Sari
3 Master in Economics, Andisheh Urban and Economic Research Institution, Tehran
4 Master in Economics, Central Bank of Iran, Tehran
5 Ph.D. Student in Economics, Supreme Audit Court, Tehran
6 Master in Economics, Bank Pasargad, Tehran
چکیده [English]

This paper studies the status of the production sectors in job creation and value added in our country. The effecting factors are investigated as well. To do so, the input-output (I-O) multipliers analysis has been employed. The contribution of effective factors in job creation and value added of sectors are investigated as well. The I-O table for the year 2006 as well as the Population and Housing Census for the same year that have been provided by the Statistical Centre of Iran are used as databases. Among the factors effecting job creation and value added are the total linkage of job and value added multiplicatores that are technical factors and constant in the short run. The results of this research show only farming, gardening, and forestry sector is regarded as the five top sectors due to total forward linkage multiplicatores of value added generators and high rates of occupation, whereas financial intermediations/ and production of electricity, water and gas sectors that are regarded as the five top sectors due to the total forward linkage multiplicatores, are the lowest sectors due to value added generators. Final products of sectors are the other effective factor, which is an exogenous one that can change in the short run. Although the final products of sectors have a high relationship with the level of their value added in 2006, the final products of sectors have no strong relationship with their employment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Job Creation
  • Value Added Generation
  • I-O Analysis
  • Production Activities Analysis & Iran

مراجع

  1. الف: منابع و مآخذ فارسی

    1. اسفندیاری، علی‌اصغر (1381). "تشخیص صنایع کلیدی از دیدگاه اشتغال با استفاده از جدول داده ها – ستانده‏ها". مجله برنامه و بودجه 75: 116-63.
    2. اسفندیاری، علی‌اصغر. و ترحمی، فرهاد (1388). "بررسی اشتغالزایی بخش‌های اقتصادی ایران با تاکید بر بخش کشاورزی". اقتصاد کشاورزی و توسعه 17(67): 116-93.
    3. امینی، علیرضا. و منصوری، فرزانه (1387). "تحلیل عوامل مؤثر بر اشتغال جوانان به تفکیک بخشهای عمده اقتصادی ایران". پژوهشنامه اقتصادی 3: 139-121.
    4. بانوئی، علی‏اصغر (1380). "محاسبه توان اشتغال‏زایی بخش‏ها برحسب تفکیک جغرافیایی مصرف(درآمد) خانوارها در قالب نظام شبه ماتریس حسابداری اجتماعی". فصلنامه پژوهش‏های اقتصادی ایران 8: 42-13.
    5. ترحمی، فرهاد. و اسفندیاری، علی‏اصغر (1389). "رتبه‏بندی پتانسیل‏های تولیدی و اشتغالزایی بخشهای اقتصادی ایران". پژوهشنامه اقتصادی 10(3): 286-267.
    6. جداول داده - ستانده ایران سال 1385 (1391). مرکز پژوهش‏های مجلس شورای اسلامی.
    7. جواهری بختیار. و بهروز، هادی زنوز (1387). "بررسی کمی اشتغالزیی بخشهای اقتصادی استان کردستان در چارچوب جدول داده و ستانده (I-O)". پژوهشنامه اقتصادی 3: 189-163.
    8. جهانگرد، اسفندیار (1381). "شناسایی فعالیت‌های کلیدی صنعتی ایران (بر مبنای مدل داده-ستانده)". فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی 21: 70-45.
    9. حساب‌های ملی ایران، بانک ملی جمهوری اسلامی ایران: http://www.cbi.ir/simplelist/4454.aspx
    10. حسین‌پور، مجید. و ازوجی، علاءالدین (1388). "محاسبه توان اشتغالزایی بخش‌های اقتصادی در برنامه پنجم توسعه (با استفاده از تکنیک داده-ستانده)". مجله کار و جامعه 112: 49-38.
    11. رضویان، محمدتقی (1383). "عملکرد بخش‌های مختلف اقتصاد ایران در تولید اشتغال". پژوهش‌نامه اقتصادی 1: 36-13.
    12. شریفی، نورالدین (1380). "جایگاه صنایع غذایی در اقتصاد استان گلستان با استفاده از جدول داده-ستانده وتحلیل داده‏ها". سومین همایش توانمندی های توسعه استان گلستان، دانشگاه علوم پزشکی گرگان.
    13. صفوی، بیژن (1383). "بررسی قابلیت‌های اشتغال‌زایی بخش صنعت ایران". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران 19: 167-143.
    14. کشاورز حداد، غلامرضا (1383). "ارزیابی پتانسیل های اشتغال‌زایی بخش‌های مختلف اقتصاد ایران". فصل‌نامه پژوهش‌های اقتصاد ایران 18: 56-39.
    15. کشاورز حداد، غلامرضا. و چراغی، داوود (1386). "رتبه‌بندی پتانسیل‌های تولیدی و اشتغال‌زایی بخش‌های اقتصاد ایران با استفاده از جدول داده-ستانده 1375". پژوهش‌نامه اقتصادی 1: 75-47.
    16. کمیجانی، اکبر. و عیسی زاده، سعید (1380). "تاثیر اجزای تقاضای نهایی بر اشتغال بخش‌های اقتصادی". مجله تحقیقات اقتصادی 59: 36-1.
    17. نتایج کلی سرشمار نفوس و مسکن سال- 1385 (1387). مرکز آمار ایران.
    18. میرزایی، محمّد. اربابیان، شیرین. و حافظی، بهار (1386). "بررسی اثرات اشتغالزایی بخش فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در اقتصاد ایران". مجله دانش و توسعه 20: 211-185.
    19. ولد خانی، عباس (1376). "اهمیت بخش‌های اقتصادی ایران از نظر ایجاد ارزش افزوده با استفاده از جدول داده-ستانده سال 1367". مجله برنامه و بودجه 21: 38-29.

     

    ب: منابع و مآخذ لاتین

    1. Afshari, Zahra., Sheibani, Iman. & Afshari, Maryam. (2005). "An Input-Output Model for Assessing the Alternative Growth Strategies in Iran". the 15th International Input-Output Conference, Beijing, China P.R.
    2. Bekhet, Hussain Ali (2011). "Output, Income, and Employment Multipliers in Malaysian Economy: Input- Output Approach". International Business Research 4(1): 208-223.
    3. Bliska, Flavia M. M., Guilhoto, Joaquim J. M., Imori, Denise, Sakon, Fernando M., Camargo, Fernando S., & Vegro Celso L. R. (2009). "Employment Generation in Brazilian Coffee Regions". the 17th International Input-Output Conference, Sao Paulo, Brazil.
    4. Ctuyce, Bart Van den and Wera Johan (2007). "Qualitative Employment Multipliers for Belgium. Results for 2000 and 2002". Federal Planning Bureau, Working paper No. 15-07, URL: http://www.plan.be/admin/uploaded/200712070904260.wp0715.pdf.
    5. Edmondson, William & Schluter, Gerald (1998). "A Procedure for Determining Food and Fiber Output, Employment, and Value-added by Agricultural Sector". the 12th International Input-Output Conference, New York, USA.
    6. Gulay Gunluk-Senesen and Umit Senesen (2011). "Decomposition of Labour Demand by Employer Sectors and Gender: Findings for Major Exporting Sectors in Turkey". Economic System Research 23(2, 1) 233-253.
    7. Koller, Wolfgang & Luptacik, Mikulas (2007). "Measuring the Economic Importance of an Industry: An Application to the Austrian Agricultural Sector". the 16th International Input-Output Conference, Istanbul, Turkey.
    8. Heimler, Alberto (1991). "Linkages and Vertical Integration in the Chinese Economy". The Review of Economics and Statistics 73(2): 261-267.
    9. Lopes Joao Carlos (2012). "Employment Elasticities, Multipliers and Key Sectors in Portugal: An Input-Output Approach". the 20th International Input-Output Conference, Bratislava, Oslovakia.
    10. Rameezdeen, Raufdeen, Zainudeen, Nisa & Ramachandra Thanuja (2005). "Study of Linkages between Construction Sector and other Sectors of the Sri Lankan Economy". the 15th International Input-Output Conference, Beijing, China P.R.
    11. Sarac, Senay and Ayas Necla (2012). "Measurement the Employment Effect of Sectors by Using Employment Mulriplier". the 20th International Input-Output Conference, Bratislava, Oslovakia.
    12. Venida, Victor S. (1998). "Employment, Productivity and the Informal Sector in the Philippines, 1974-88: An Input-Output Analysis". the 12th International Conference on Input-Output Techniques, New York. U.S.
    13. Wang, Bin & Xu, Jian (2010). "A Non-Linear Input-Output Model for Measuring the Employment Effect of Changes in Final Demand: An Approach Based on the Employment Elasticity". 18th International Input-Output Conference, Sydney, Australia.

     

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار